Landgoed
"De Beek" is ontstaan uit een zandafgraving
rond 1872 voor de
fabricage van bakstenen, een onderdeel van het Bosch
van Bredius.
Het gewonnen zand werd met een bootje en treinen afgevoerd naar
de steenfabriek aan de Jan ter Gouwweg in Naarden,
cq gebruikt voor het ophogen van het Bredius
kwartier wat toen nog kwekersgronden waren.
De hierdoor ontstane watergangen kenmerken het
gebied nog steeds.
Om de boten te kunnen keren is een rondvaart (een
beek) gemaakt waardoor er een eiland in het landgoed
ontstond.
Na deze periode zijn
er met name beukenlanen ingepland en werd het
gebied als parktuin (vijvertuin) rond de villa Oud-Bussum
gebruikt, het was een buitengewoon mooi en goed
onderhouden landschap.
Op de foto hiernaast
is het water groen van de kikkerbeet.
In het voorjaar van
2020 heb ik een film gemaakt over het landgoed
Klikt u hier om deze te zien "Het
Bosch van Bredius"
In de Header een
afbeelding van de brug die villa "De Beek" met het
landgoed
"De Overbeek" verbond.
|
Rond het jaar 1950 was er bij het bovenstaande
bruggetje een heus openluchttheater (De Plankeniers), hier heeft
zelfs een van de Prinsessen van Oranje hun
voetsporen liggen in een theaterstuk.
Je kon over de sloot kijken naar het
schouwspel.
Het Theater moest onder de druk van de lokale muggen
uiteindelijk het onderspit delven, aldus is mij ooit
verteld.
Rechts mijn Opa en Oma in het theater
kijkend naar een voorstelling. |
|
Hieronder het podium
van het theater aan de overzijde van de sloot. |
"De Hut"
Hierboven een
tekening van "De Hut" uit 1929, deze hut
stond op het stuk tussen de kwekerij en de
huidige rijksweg (hoge gedeelte), Het was
een speelplaats van de kinderen die in villa
"De Beek" woonden, te bereiken via de hoge
loopbrug.
|
Voor de grote landhuizen binnen het landgoed
was het nodig een kwekerswoning te bouwen
met de daarbij behorende kwekerij, dat
gebeurde in de gegraven kuil, waar het
grondwater dicht aan de oppervlakte zat.
Er werden groente en sierheesters geteeld
welke in de landhuizen werden gebruikt. We
schrijven hier 1929.
De kwekerswoning, een soort Saxische
boerderij heeft nog steeds deze functie, zij
het dat er nu coniferen worden geteeld voor
ieder welke deze gebruiken kan.
De woning hoort van oorsprong bij het
buitenhuis "De Beek" wat aan de
Hinlopenlaan lag (ongeveer waar nu de
viaduct is) deze villa keek uit over de
parkachtige weilanden en vijvertuin en werd
in de zomer bewoond door de familie Van
Leeuwen Boomkamp welke oorspronkelijk in
Amsterdam woonde.
Van Leeuwen Boomkamp bouwde enkele woningen
over de beek waaronder de kwekerswoningen.
Leuk detail is dat de feitelijke naam door
de familie gegeven aan dit gebied en
kwekerswoning "De Overbeek" is. (Het gebied
over de beek vanuit de Hinlopenlaan
bekeken) Het oorspronkelijke adres was dan
ook Hinlopenlaan 11 |
Geschiedenis
In 1659 verkocht Lambert Gijsbert Janszen
een hofstede genaamd Oud Bussem aan Pauwels
van Loo, baljuw van Naarden en Gooilande
tevens drost van Muiden en kastelein van het
Muiderslot. In het rampjaar 1672 werd het
huis geplunderd en platgebrand.
Eigenaar van het hele landgoed was tussen
1709 en 1719 de Amsterdams advocaat mr.
François Hinlopen, ook genoemd Frans
Hinlopen Vermaes. Tussen 1719 en 1735 was
zijn weduwe Sara van Reygersbergh eigenares
van Oud Bussem.
In 1735 werd het huis door de erven Hinlopen
verkocht aan de Amsterdamse koopman en
bankier Abraham Scherenberg. Waarschijnlijk
was Scherenberg of zijn echtgenote Johanna
Dorothea d'Orville degenen die opdracht
gaven voor een nieuw huis. Dit huis was in
1799 in veranderde vorm nog aanwezig op het
landgoed.
Vanaf 1825 werd het huis verfraaid door
Abraham Bredius. Hij kocht grond bij en liet
een groot aantal bomen planten op het
landgoed. Het huis werd in opdracht van
Bredius verbouwd tot een nieuwe landhuis,
dat werd gesloopt in 1929.
Waar zie je vandaag de dag nog een hondekar...
|
In 1902 werd het landgoed geveild. De koper
was de toen pas 24 jaar oude Joannes van
Woensel Kooij, die hier een soort kolonie
voor gezonde leefwijze annex modelboerderij
(voor beterverdienenden) wilden stichten.
Hiervoor werd de N.V. Oud-Bussem
Exploitatie Maatschappij en later nog twee
andere exploitatiemaatschappijen opgericht.
Tussen 1902 en 1906 trok de bekende
architect Karel Petrus Cornelis de Bazel een
gebouwencomplex op met onder meer een
stalgebouw van 170 m, die de naam 'Hofstede
Oud Bussem' kreeg. Tussen 1902 en 1910
raakte het oude landgoed versplinterd door
verkoop van een aantal terreinen.
Huidige landhuis incl. kwekerswoning stamt
uit 1929.
Vanuit Amsterdam diende villa "De Beek"als
buitenhuis voor
de toenmalige eigenaar, Pieter van Leeuwen
Boomkamp, in tegenspraak met de familie
besloot Pieter het landgoed tegenover het
buitenhuis (OudBussem) aan te kopen, liet het vervallen landhuis slopen
(foto boven)
en bouwde het nu nog aanwezige landhuis
(foto links).
Vanaf 1964 tot 1973 was hier Van
Creveldkliniek (hemofiliekliniek) gevestigd.
Gemeentelijk monument. |
Gelijk met de bouw van het grote
landhuis in 1929 werd ook het
bekende Haspel gebouwd en de
tuinmanswoning.
(foto t`haspel) |
|
|
De
Kwekerswoning
Sedert 1950 woont en werkt de familie van
Amstel op en rond dit terrein, nu al 3
generaties lang.
In het begin (1950) toen niet iedereen over
vervoer beschikte een echte uithoek en ver
verwijderd van winkels en kennissen.
TV bestond nog niet, toen geen geliefd
plekje, er waren weinig gegadigde. Nu is dat
anders, door de moderne tijd beschikt
iedereen over vervoer waardoor winkels,
scholen en familie binnen handbereik komen
te liggen het werd mede daardoor een
bijzonder geliefde locatie, alhoewel als het
donker is.....
Jan van Amstel (alias Hein Ruijter) zette de
kwekerij in 1950 opnieuw op, na zijn
overlijden in 1963 zette Henk van Amstel
(de
Bruine van Hein Ruijter) deze activiteit
verder door, helaas is Henk op 3 maart 2005
overleden.
Zijn zoon Bert heeft nu de dagelijkse
leiding over "de kweek".
De woning en inrichtingen zijn op dit moment
in een slechte staat van onderhoud omdat er
de afgelopen 25 jaar nagenoeg geen onderhoud
meer aan is gegeven, een onderliggende reden
is daar de oorzaak van.
Familie van Amstel verwacht dat eind 2017
het herstel van de oorspronkelijke opstallen
hun aanvang zal kunnen vinden.
Hieronder Jan en Henk van Amstel
vermoedelijk ergens rond 1930
|
Na
de 2e wereldoorlog kwam Domeinen in het
bezit van het landgoed welke Gooisch
Natuurreservaat opdracht gaf het geheel te
onderhouden en te beheren.
Bospaden werden jaarlijks schoongemaakt van
blad, de sloot werd uitgebaggerd, bankjes
vervangen, omgewaaide bomen opgeruimd,
vogelkers weggezaagd.
Tot ca 1990, kennelijk hebben we het de 350
jaar ervoor niet goed gedaan. De huidige
visie is dat de natuur
zijn beloop moet hebben met vooral zo weinig
mogelijk ingrijpen.... geld gebrek zal ook
daarin een rol spelen.
Oude paden verdwijnen langzaam door blad en
bomen welke zelf moeten verteren blokkeren
passages, sloten verdwijnen door het blad
wat erin valt. Het
oorspronkelijk parktuin effect (vijverzicht)
met zijn oude beukenlanen zien we opgaan in
een natuurlijk bos .... Door er veel te
wandelen blijven de paden intact.
U bent van harte uitgenodigd het blijft
immers een bij uitstek fantastisch
wandelgebied.
Het landgoed is ca 5 ha groot.
We schrijven
2017 er is een verandering gaande,De lokale
gemeentes (eigenaar van GNR) hebben
toegezegd dat er structureel meer geld voor
het GNR beschikbaar wordt gesteld.
Imiddels zijn de watergangen schoongemaakt
en met hulp van veel vrijwilligers worden
paden weer vrijgehouden van dichtgroeien,
gevallen bomen en takken. (van Amstel) |
|
Nog wat
leuke historie De kwekerswoning
staat ongeveer rechts van het woordje Jan
Tabak (op deze kaart nog niet)
In de hiernaast aangehaalde site kun je de
kaarten van Nederland bekijken door de loop
van de jaren heen, bekijk je eigen gebied
waar je nu woont en je zult versteld staan
>>>
https://topotijdreis.nl/ <<< |
Op de bovenstaande kaart uit 1865 zie je
rechts en onder Jan Tabak het landgoed "De
Beek"liggen.
Je kunt zien dat er toen al watergangen
waren in het gebied.
Boven Jan Tabak de Oud-Blaricummerweg, toen
wellicht de weg naar Blaricum.
Op de knik van deze weg is de huidige ingang
van "Oud Bussem"
Na de knik is deze weg nog steeds een
zandpad.
Boven Jan Tabak de afslag naar Huizen, via
Flevorama, daar staan nu de Melkhuisjes.
Het Bredius kwartier zijn hier nog
kwekersgronden.
Een landkaart
van het gebied rond 1867 vanuit Bussum
bekeken.
Hierboven , de
watergangen zijn gegraven en spoor
aangelegd.
De spoorlijn
diende om de mest van
de koeien van de melk veehouderij te
verdelen over het landschap.
De spoorlijn net boven E35 kwam uit bij 3
betonnen mestputten, vandaar uit werd de
mest met de hand over het land verdeeld, erg
jammer is het, dat enkele jaren geleden deze
historische putten zijn verwijderd, iets wat
niet had mogen gebeuren gezien de
geschiedenis.
De Melkveehouderij deed ook aan zandwinning
zoals de foto,s onder aangeven.
De foto,s zijn genomen waar op de plattegrond
"Zanderij" staat gezien het dubbele spoor
hier.
In mijn optiek gezien de schaduw en bomen een winter
foto, kijkend richting Bussum, achter de
telegraaf palen zou in mijn optiek
vermoedelijk de verbindingsweg Amersfoort
Naarden moeten liggen (E35)
Huidige oprit A1 ri Amsterdam vanuit Bussum
Klik hier voor de aankoophistorie van de
treinen
Hierboven de
Melkveehouderij "Oud Bussem" met de
spoorlijn voor het afvoeren van de mest
Bovenstaande foto is van 23 april 1928
Foto omstreeks
1907 |
Meer historie
over de boerderij vindt u
hier en ook
Hier
Meer historie over de Melk veehouderij
en het spoorstelsel vindt u
hier |
2 foto,s van
dezelfde brug welke de verbinding maakte van
de Villa "De Beek" naar het landgoed over de
beek zoals de familie benoemde
"De Overbeek"
Verbindingsbrug naar het landgoed, alleen 2
betonnen pilaren herinneren hier nog aan
Onder zelfde positie anno 2013
Villa de Beek,
het buitenhuis van Pieter van
Leeuwenboomkamp
Villa de Beek
aan de Hinlopenlaan met hier onder het
vermoedelijke uitzicht van de villa anno
1925.
Links het bos "De Overbeek" met de hoge
loopbrug (niet op de foto). De kwekerswoning
is nog niet gebouwd.
Eerste brug van de Oud-Blaricummerweg nabij
de "Tolhuisjes" wat in werkelijkheid
Melkhuisjes waren. De Melkhuisjes waren nog
niet gebouwd.
De brug gezien vanaf de huidige rijksweg
(A1), Oud-Blaricummerweg, over de brug is de
afslag huidige Bollelaan, wat toen nog een bospad
was.
De veldwachter komt net aangefietst.
Een vergezicht van deze brug
Oud-Blaricummerweg kijkend richting Jan
Tabak, rechts de zwerfkei welke er nu nog
ligt, later de Bollelaan.
De Melkhuisjes zijn nog niet gebouwd, foto
is rond 1904.
De ingang van het landgoed, begin
Oud-Blaricummerweg, de 2 hardstenen
pilaren staan nog steeds op hun plek,
vooraan de oude rijksweg (Amersfoortste
straatweg)
Zou u hier naar rechts kijken dan ziet u Jan
Tabak.
Jaren later na verkoop van diverse
bouwkavels zag de entree van het landgoed er
zo uit
Op de voorgrond
een hond en een jachtgeweer tegen de boom,
de fietsbruggen zijn er nog niet.
De Melkhuisjes zijn gebouwd, medio 1910..., de brug
vernieuwd Oud-Blaricummerweg kijkend
richting Oud-Bussum.
Deze dienst huisjes waren een onderdeel van de
Melkveehouderij Hofstede Oud-Bussum, er werd
melk verkocht aan de passanten, vandaar hun
naam Melkhuisjes, nimmer zijn er tolhuisjes
geweest wat veelal wordt gedacht. Op de oude
kaart zie je ook Melkhuis"Oud Bussum" staan
De nieuwe brug kijkend vanuit het bos met
links het 2e Melkhuisje, nog zonder de
fietsbrug.
Onder zelfde positie anno 2013 met
fietsbrug.
Deze Treurbeuk staat nog steeds in het bos,
vlak bij de kwekerswoning.
Onder zelfde positie anno 2013
Links in het midden het grasveldje waar
later het podium zou zijn van het openlucht
theater.
Rechts in het midden een bankje om te
genieten van het uitzicht.
Onder zelfde positie anno 2013
|
U vindt ook
zeldzame afbeeldingen van het gebied rondom
de beek op deze site
https://www.gemeentepolitienaarden.nl/afbeeldingen.htm
|
|
Copyright ®2003 Fa.J.van Amstel & Zn. Alle rechten
voorbehouden. |